Nieuwsbrief 4, november 2020

Zoekplaatje…

We beginnen deze Nieuwsbrief met een foto van een Ransuil op zijn roestplaats in een Berk. Ransuilen roesten vaak met meerdere individuen samen in één boom. Roesten komt van rusten neem ik aan!
De foto is gemaakt door Ineke van Middendorp-Sonneveld. Meer info over de Ransuil vind je o.a. hier.

Het jaar 2020

Een jaar als alle andere? Nee, tot nu toe zeker niet! De verwachting is dat onze samenleving verandert, individueler wordt… Zelfs de natuurwerkdag is niet doorgegaan met de Corona, met teveel mensen dicht op elkaar! Zijn we dan ook meer op onszelf aangewezen? Op bestuurlijk gebied worden aan ons ook veel vragen gesteld, maar daar willen we graag met meer mensen aan gaan staan! Om ook een antwoord op die gestelde vragen te kunnen geven!

U heeft zich vast herinnerd uit onze vorige nieuwsbrief dat er een ontgronding dreigt bij Randwijk. Weinig mensen kennen de plek, en dat maakt het probleem ook zo onzichtbaar. Zouden we het merken als er iets gebeurt, waar we niet mee hoeven te “leven”? Als je eenmaal weet wat er aan de hand is, misschien wordt het dan belangrijker, als je weet dat unieke plekjes verdwijnen, een oude Rijnstrang wordt geslecht, een rivieroever recht getrokken.. De beleving is dan geboren.. zou beleving misschien ook bij de beoordeling van zo’n initiatief betrokken moeten worden? Net als voor ons virus ben ik er bang voor dat de gemeente niet oplet, het laat gebeuren; de ondernemer neemt immers een initiatief, en we zijn toch een MKB vriendelijke gemeente? Eigenlijk zou je dan ook willen weten wat de maatschappij ermee opschiet, wat is de maatschappelijke winst? Of zouden we ons nog meer als maatschappelijke ondernemer moeten opstellen met onze stichting? Wilt u meer weten van de plek, neem contact met ons op, dan organiseren we een wandeling naar dit onbekende stukje Overbetuwe! En misschien heeft u wel een goed idee dat u wilt delen, en wij met u: we zijn op zoek naar bestuurlijke versterking!

Natuur buiten en in ons binnenste

Nu, in de volheid van de herfst, nu de winter nog even op zich laat wachten, kunnen we genieten van het prachtige kleurenspel van de verkleurende bladeren aan de bomen.
Dat brengt me op de relatie tussen mens en natuur: dat we in die spelmodus komen is bijkans onderdeel van ons eigen natuur-zijn, het lijkt of we er toe worden uitgenodigd! “Spelen is een bezigheid die men niet ernstig genoeg kan nemen”, zijn de woorden van de natuuronderzoeker Jaques Yves Cousteau.

Maakt de natuur deel uit van onze essentie? Worden we aangeraakt in ons “zijn”?

De relatie tussen mens en natuur is juist onlangs beschreven in een studie waar aandacht aan gegeven wordt in een nieuwsbrief van “Nature Today”. Daarin komt naar voren dat we vooral gelukkiger zijn in de open natuur, op het strand, de duinen en in de hei. Ook als we vaker in het park komen is dat zo, maar wel als er wat te beleven is.. We lijken de natuur nodig te hebben voor ons geestelijk welbevinden! En als ik ook nog eens mezelf kan beleven als natuur, als onderdeel van een groter geheel, dan gaat beleving ook echt leven, worden kleuren helderder, details opvallender en het grote geheel indringender.

En beleven doe je het makkelijkste met wandelen, makkelijker en intensiever naarmate je je langzamer voortbeweegt lijkt het wel. In Park Lingezegen is ondertussen steeds meer te beleven, zie ook de wandeling De Groene Loper langs de Voedselbossen, die natuurlijk ook op onze eigen site te vinden is onder de kop Wandelingen!

Nieuwsbrief 3, augustus 2020

Met enkele actuele zaken, peertjes plukken en werkzaamheden in de Oostermeint

Ontgronding uiterwaarden zonder respect voor het landschap

Moeten wij dit accepteren? In de uiterwaarden van Randwijk dreigt een nieuwe ontgronding, dit keer voor de baksteenindustrie, een kleine maar definitieve verminking van het landschap.
De moeilijkheid met deze ontgronding is dat eigenlijk alleen de boer die het land gebruikt en de argeloze wandelaar het gebied kent. Wie komen er nu in het uiterwaarden gebied?

Enige ontgronding kunnen we wel hanteren, maar dit is als aan zee staan, en het water spoelt het zand onder je voeten vandaan zonder dat je weet waar je het volgende moment zal staan! In het verleden zijn we ook meegegaan in het plan om van de ontgronding bij Heteren, waar K3 Delta wilde ontgronden. Daar kwam een fatsoenlijk compensatieplan bij aan te pas. Nu lijkt zelfs dat helemaal nergens naar! Zelfs oude bewoningsplaatsen en een oude bakoven plek moet weg? Zonder dat daar aandacht aan gegeven wordt..

Er is door de gemeente Overbetuwe toestemming gegeven voor een ontgronding die het laatste stukje natuurlijk stroomdal landschap ontkent in onze gemeente. Op de foto staat een boom die we met een paar mensen die dit laatste stukje ter harte gaan.

Ook geïnteresseerd in de plek die het betreft? Laat het weten en we maken een afspraak!

Andere actuele onderwerpen

Zonnepanelen in de lift
We gaan nog steeds voor het gebruik van daken voor zonnepanelen, waarom is dat zo moeilijk? Nu komen steeds meer landbouwgronden (en ook natuur) in de gevaren zone. En over 20 jaar gaan ze weer weg: wie gelooft dat nou? Waar blijft het initiatief om zonnepanelen te leggen op daken op bedrijventerreinen in plaats van op boerenland?

Windmolens: toch niet zo onschuldig als ze lijken?
Het effect van windmolens op vogelsterfte is onlangs beschreven in een wetenschappelijk artikel. Het weblog Science Today gaf hiervan een prima samenvatting in het Nederlands.

Stikstof: iedereen even hard door de bocht?
Het blijft lastig om onze beschaving met de natuur in overeenstemming te brengen. Hebben we een regering die een redelijk lijkend voorstel doet om de stikstof depositie te matigen, komen we op de weg en rijdt zeker de helft van de auto’s harder dan de nieuwe maximum snelheid. Eerlijk is eerlijk: soms gaat het wel goed, en lijken we onszelf te kunnen matigen.

Hebben die mensen dan zo weinig vertrouwen in een gezamenlijke aanpak van het probleem, of wordt het probleem ontkend? Wie het denkt te weten mag het zeggen!

Peertjes plukken, het is weer zo ver…

Op 15 augustus, aan de Wuurde in Elst, zijn de Zomerpeertjes weer rijp. Heerlijk om zo uit de hand te eten, en de wat hardere een paar dagen te laten narijpen. Je kan er natuurlijk ook compote van maken.

Stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk helpt elke winter met het snoeien van de bomen, en helpt nu met ladders en emmers om de peertjes heel naar beneden te krijgen. Voor die moeite vragen we een kwartje per kilo..

Van 10 tot 12 uur staan we klaar voor u, neem zelf een tasje mee en wat geld. We staan garant voor een genoeglijk uurtje plukken, aan de Wuurde, richting Eimeren, u ziet ons staan.

Werken in de Oostermeint

In het Oostermeintbos, dat door Staatsbosbeheer is verkocht aan particulieren, hebben we gewerkt aan de Poel die daar eerder door ons is geschonken aan Staatsbosbeheer. We hebben nu een goede werkrelatie met de nieuwe eigenaren en de natuur kan wel een beetje hulp gebruiken, anders groeit de poel dicht. Die is gegraven om kikkers en padden te helpen, en daar maakt een heel systeem gebruik van: er is een luwe, open plek in het bos gemaakt, waar de temperatuur en het zonlicht heel anders is als in het bos. De bruine kikker kan dan eitjes leggen in het water en in de winter in het bos, onder de strooisellaag “overblijven”!

Wil je de volgende keer meewerken? Laat het weten!

Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk

Nieuwsbrief 2, april 2020

Jaarverslag en Jaarrekening SOGN

Op de site van stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk kun je vanaf heden het Jaarverslag en de Jaarrekening van 2019 te lezen! Met dit verslag en de jaarrekening leggen we achteraf verantwoording af voor onze werkzaamheden en inzet in 2019 en hopen we ook in 2020 mensen en natuur op een “goede” manier met elkaar te kunnen verbinden.

Als voorbeeld van die inzet vind je hier een foto van een takkenhut gebouwd met takken van de wilgen die onze knot- en snoeigroep deze winter gezaagd heeft. Onze werkgroep verheugt zich natuurlijk dat ons “afval” soms nog zo’n leuke bestemming krijgt!

Een andere “bijvangst” waar we ieder jaar van kunnen genieten zijn de peertjes langs De Wuurde. Onze snoeiploeg zorgt er in de wintermaanden voor dat de bomen in het volgende jaar weer volop vruchten dragen!

Nog enkele highlights uit het jaarverslag

Margreet Jellema heeft het bestuur na vele jaren trouwe dienst verlaten. Zij is nog wel actief betrokken bij voedselbos De Parkse Gaard en gelukkig nog steeds als adviseur voor onze stichting beschikbaar. Met Maarten Biesheuvel hebben we een nieuwe penningmeester, een vacature die eerder door het vertrek van Wim van Middelaar, ook naar De Parkse Gaard, was ontstaan!

Enigszins dramatisch was dat de Bosjes Oostermeint en Bremerton, die wij jarenlang samen met eigenaar Staatsbosbeheer hadden beheerd, verkocht zouden worden. Achteraf kregen we nog een bedankje voor al onze inspanningen die hiermee verloren dreigden te gaan. De bosjes zijn inmiddels overgegaan in andere handen. In de Oostermeint kan dat na de kaalslag weer winst opleveren (we houden je op de hoogte). In de Bremerton zijn we minder welkom. Wie momenteel de wandelroute langs Oostermeint en Bremerton (Rondje Kom) wil volgen, komt bij de ingang van de Bremerton een bordje met “Verboden Toegang” tegen. We verwachten dat deze situatie binnenkort zal veranderen.

Dichter bij huis: Ommetje De Groene Loper, het onverharde wandelpad door Park Lingezegen dat door ons is bedacht langs de Voedselbossen, is geopend en verbindt sinds 2019 het hoofdgebouw van Landerij De Park met de Voedselbossen d.m.v. een wandeling langs alle zegen, de schouwpaden. We hopen dat het dorp Elst ook nog een keer verbonden kan worden middels een bruggetje tussen het schouwpad langs de Zeeg en de 1^ste Weteringsewal.

Monitoring voedselbossen

En het Monitoringsverslag van de Voedselbossen 2019 is uitgekomen! In de Voedselbossen is natuurlijk veel in de eerste fase gebeurd door het planten van bomen en struiken en met het zaaien van bodembedekkers en grondverbeteraars. In deze fase komen veel planten en dieren voor, die later weer verdwijnen. Maar gelukkig zijn de patrijzen, de valken en de hazen gebleven! De vraag is natuurlijk of ze blijven als de Voedselbossen dichter worden, er meer blad aan de bomen komt.

De bodemkwaliteit met het organische stof gehalte en het eigen bodemleven zal langzamerhand beter worden, tenminste bij voldoende vochtigheid! De Voedselbossers hopen die bodemkwaliteit ook op termijn te kunnen monitoren.

De monitoring van de diversiteit heeft in 2019 voor het tweede opeenvolgende jaar plaats gevonden. Natuurlijk kun je na zo’n korte tijd geen spectaculaire toename verwachten. Ongetwijfeld heeft ook de heel warme, droge zomer er voor gezorgd dat er minder vlinders waren en ook minder rupsen die de volgende generatie in dit jaar gaan vormen.Wat gaat dat betekenen voor het nieuwe jaar? We wachten af.

Bovenstaande twee foto’s zijn vorig jaar gemaakt op De Santackergaard door Bart ten Westeneind. Mensen die willen helpen vlinders te tellen of wilde bijen kunnen zich aansluiten bij de bestaande groep personen en daar leren van de methode van tellen. In het Wilde bijen hotel van de Parkse Gaard is het volgende filmpje gemaakt.

U bent welkom mee te doen, meldt u aan bij een van de Voedselbossen, maar we moeten nog afstand houden! Met de komst van Corona is ook het leven voor ons veranderd. We komen niet meer vanzelfsprekend bij elkaar: we hebben het knotseizoen niet afgesloten met een gezamenlijke wandeling. De monitoring van de Voedselbossen is niet gezamenlijk gestart en we moeten maar afwachten of we het plukken van de Zomerpeertjes kunnen faciliteren!

We hopen van harte dat de Corona crisis ons inzicht geeft in onze betrokkenheid op elkaar en ons zorgzaam mag stemmen voor allen die last of verdriet hebben van deze crisis.

Nieuwsbrief 1, maart 2020

Bedreigingen en kansen

Deze nieuwsbrief die net te laat komt voor de meteorologische winter van 2020, wil ik beginnen met een gedicht van Paul van Ostaijen.

Avond
Ach, m’n ziel is louter klanken
In dit uur van louter kleuren
Klanken die omhoge ranken
In een dolle tuin van geuren

En in tegenstelling tot de gewoonte wil ik hier het protest benoemen tegen het voorstel het natuurreservaat op het strand te gebruiken als verbindingsroute bij de Formule 1 races.
Het zou natuurlijk te gek voor woorden zijn dat zo sluipenderwijs dat wat is opgebouwd aan zorg voor de natuur, wordt ondermijnd.. Gelukkig is het (nood) plan intussen teruggetrokken!

Op allerlei vlakken spelen zich bedreigingen af, zoals het ruimtebeslag dat de RTG, Knoop 38 en Park 15 gaan nemen met de bijkomende economische ontwikkelingen. Onze stichting probeert in ieder geval de duurzaamheid te benadrukken: meer doorgaande verbindingen waar dat ruimtebeslag plaats vindt, echt groene oplossingen, en direct al elektrificatie van het gebied. Het is natuurlijk te gek dat er zonnepanelen in het open gebied komen, en niet op industrieterreinen. Waar blijft de regie hierop?

Daar zijn natuurlijk ook kansen bij zoals we als stichting met een vergroeningsbeleid willen realiseren: voor elke gekapte boom een nieuwe, en dan niet alleen in plaats van, maar ook gekeken naar bladvolume of ouderdom. Als ook de Linge groener wordt (en niet gelijk zonneschermen neerzetten!), de oude bosjes van Staatsbosbeheer goed verzorgd worden, Park Lingezegen groeit, en we met een Groenfonds het beleid voor kleine landschapselementen kunnen voortzetten, zouden we daar best trots op kunnen zijn.

Knotten en snoeien

*Aan het werk aan de Grote Molenstraat aan het begin van de bebouwde kom van Elst*

In het onderhoud van bomen en kleine landschapselementen zijn we onderhand best goed met onze wilgenknot- en hoogstamfruitbomen snoeiploeg. Op de foto hebben we samen gewerkt met de Hoogstambrigade die net even beter de bomen kan behandelen dan wij.

Heel wat takken en slieten hebben we kunnen “ wegzetten” bij anderen, particulieren en organisaties die takken rillen en wilgen hutten ermee hebben gebouwd.

Door ons werk blijft de Wuurde een prachtige laan, waarmee het een plezier is naar Eimeren te fietsen.. Daar in de buurt gaan we de laatste dag van ons werkseizoen, op 28 maart weer werken! Als de bomen tenminste niet in bloei staan! Dankzij de samenwerking tussen gemeente en Stichting Landschapsbeheer Gelderland hebben we nu de beschikking over een gereedschapskar, waar het gereedschap dat we nodig hebben mee vervoerd kan worden en opgeslagen: ladders, zagen, snoeigereedschap. Super bedankt!

Ook op het gebied van de wandelingen wordt werk verricht, zie de uitnodiging die nu op de website staat. Op Het nieuwe klompenpad XL ligt zowel op het grondgebied van de Overbetuwe als van Renkum en Arnhem!

Tot slot een uitnodiging die we graag met je delen

De kinderburgemeester is hardstikke groen dit keer!

Nieuwsbrief 7, december 2019

Landelijk nieuws

Allerlei bestrijdingsmiddelen als neonicotinoïden blijken in de bodem een al net zo desastreuze werking te hebben als daarboven. Eerder werd aangetoond dat de stoffen schadelijk zijn voor bijvoorbeeld bijen. Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt dat deze middelen zeer giftig zijn voor organismen die in de bodem leven. Niet alleen voor insecten, maar ook voor regenwormen, wordt verteld in Vroege Vogels. Zou iemand nou echt verbaasd zijn?

Knotseizoen is weer gestart

Op 2 november was er de Natuurwerkdag in Randwijk. Op site van SOGN vind je een fotoverslag.

Daarna zijn we natuurlijk wel begonnen met knotten, nieuwe slieten zetten en zijn we een heel eind op weg om afspraken te maken met nieuwe bewoners, op oude plekken! Op de foto het knotten langs de Groene Loper, bij De Parkse Gaard.

Meer over knotten

Voor degenen die knotten is het artikel in het dagblad Trouw, dat het knotten onder de aandacht brengt van een groter publiek, al wel bekend. Het artikel beschrijft de wederwaardigheden van een knotgroep uit Deventer.

We houden ons als knotploeg natuurlijk wel aanbevolen voor uitbreiding met nieuwe mensen. We hebben een nieuwe aanhanger van Stichting Landschapsbeheer Gelderland, met geweldige zagen en ladders te leen, en financiële hulp van de gemeente, dus dat werkt goed. De knot- en snoeiagenda loopt van november tot en met maart en zit lekker vol. kijk maar op de agenda op de homepage van onze website.

Zienswijzen op Rail Terminal Gelderland

In het voorjaar van 2019 heeft SOGN al een zogenaamde Zienswijze ingediend op het ontwerp-inpassingsplan dat toen ter inzage lag. Deze zienswijze wordt niet beantwoord omdat er tussentijds veel dingen veranderd zijn, zoals het Stikstof beleid. Ook zijn er veranderingen in de aanbesteding van het werk. Medio 2020 wordt het aangepaste ontwerp-inpassingsplan – inclusief de milieueffectrapportage – ter inzage gelegd. Natuurlijk gaan we weer een zienswijze in dienen. Het is volgens ons niet terecht dat de hele samenleving wordt gevraagd duurzaam te opereren, en dat er dan een dergelijk project wordt gepropageerd. In het kader van de wettelijke verplichting de CO2 en stikstof uitstoot te verminderen, kan het niet zo zijn dat er een ander beleid gevoerd wordt. Daarbij is de toename van lawaai (het stapelen van de containers) en de uitstoot van fijne deeltjes als stof en roet belangrijk. Nu al is onze omgeving aan het versmeren!

Duurzaamheidslezing

In mijn hoedanigheid als voorzitter van SOGN mocht ik een lezing geven over duurzaamheid in de Bibliotheek van Elst. Daarin heb ik beweerd dat ons nationale Groeimodel een doodlopende wegis, dat heb ik wel geleerd van de voorbereiding voor deze lezing. Economische groei dient samen te gaan met de natuur, in de natuur. Met name de groei van energie consumptie dient afgeremd te worden, anders wordt de energietransitie een farce! Dat is ook het gevaarlijke van de Zonne-energie opbrengsten. Als die gebruikt worden om de economische groei aan te jagen, zijn we verder van ons doel af: samenleven met de natuur!

Betekenis van kleine bossen

Kleine bossen, zelfs als ze kleiner zijn dan een voetbalveld, zijn belangrijker dan gedacht, concluderen onderzoekers van de Universiteit Gent. Zo halen ze relatief meer broeikasgassen uit de atmosfeer dan grotere bossen en bieden ze beter voedsel voor wilde dieren, zoals bessen of jonge boompjes.

De wetenschappers weerspreken het heersende beeld dat grotere bossen zorgen voor meer biodiversiteit en beter zijn voor het ecosysteem. “In verhouding tot grote bossen bevatten kleine bosjes inderdaad minder soorten planten en dieren, maar ze leveren wel proportioneel meer ecosysteemdiensten per oppervlakte”, aldus professor Pieter De Frenne. Daarmee wordt gedoeld op zaken als bescherming tegen overstromingen, bestuiving van gewassen door wilde insecten, natuurlijke waterzuivering, klimaatregulering en recreatie in de natuur.

Het blijft jammer dat Staatsbosbeheer is afgehaakt van de kleine natuur om ons heen! We proberen met de nieuwe eigenaren van de kleine ruilverkaveling bosjes een goede relatie op te bouwen die uitgaat van toegankelijkheid.

Samenstelling bestuur SOGN

We hebben een nieuw bestuurslid en daarmee ook gelijk penningmeester!

Maarten Biesheuvel vertelt hier iets over zichzelf :

Graag stel ik me kort even voor als nieuw bestuurslid bij SOGN. Mijn naam is Maarten Biesheuvel en ik woon met mijn familie in Elst. Ik houd erg van het buitengebied in de gemeente en wandel graag in Homoet en omgeving. De bosjes aldaar (bijvoorbeeld de Oostermeint) ken ik al heel aardig omdat ik daar in de afgelopen herfst voor kinderen een speurtocht uitzette. Ik hoop ook mijn kinderen van 10 jaar oud wat mee te geven van de natuur in onze gemeente, en ik vind het leuk boeren, jagers en andere natuur-betrokkenen te leren kennen. Ik neem de taken als penningmeester binnenkort over van Jan Duindam en zal dus zorgdragen voor de financiële afwikkelingen van ons nuttige werk in de gemeente. Ik werk in Leeuwarden maar kan maandag en vrijdag in Elst zijn, dus dat is prima geregeld.

Met het aantreden van Maarten is Margreet Jellema afgetreden. Zij heeft bijna vanaf het begin van de stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk meegedaan als het groene geweten van de stichting. O.a. heeft zij een rol gespeeld in het ontstaan van De Parkse Gaard, en verschillende wandelingen in de omgeving mede vorm gegeven. Bedankt Margreet!

Nieuwsbrief 6, oktober 2019

Landelijke Natuuurwerkdag 2019

Het seizoen van knotten en snoeien is weer begonnen. Doet u mee? Of uw kennis of goede natuurvriend(in)? Op de Natuurwerkdag, zaterdag 2november kan mee gedaan worden, in een groep landschapswerkers. Mensen die met hun hart bij de natuur betrokken zijn. Deze keer in de Overbetuwe in de Randwijkse Uiterwaarden.

Knotten en snoeien in Elst en omgeving

Het knotten in de omgeving van Elst begint op 9 november, dit keer op de grens van De Parkse Gaard en Santackergaard. De eerste werkochtend duurt maar een uur, want daarna is een discussiebijeenkomst over onze werkzaamheden in het afgelopen en het nieuwe seizoen.

Daarna om de week ergens anders. De agenda staat op onze site. Wil je een keer meedoen? Geef je op via info@overbetuwegroennatuurlijk.nl; we beginnen om half 10.

Voedselbossen en Park Lingezegen

Voedselbossen onverminderd actief, met planten, grondverbetering en monitoring. 15 november is het startsein voor de verslaglegging van de monitoring die dit jaar heeft plaats gevonden. Het eindverslag moet daarna nog vorm krijgen.. Leuk is nog dat Astrid Boerkamp een voordracht geeft over wilde bijen!

De Patrijzen zijn echt terug! Een groep van deze zeldzame vogels trof ik onlangs aan op het schouwpad tussen Santackergaard en Parkse Gaard. Toen ik ze ging filmen schrokken ze op en verdwenen helaas in de haag. Gelukkig bleven ze communiceren, zodat hun geluiden wel op camera zijn vastgelegd. Ik neem aan dat de familie in de herfst opbreekt, en paartjes vormt.

Iets verder op in de tijd is er nog een nieuw Groen Café, georganiseerd door Landerij de Park, op 22 november. Thema: de voedselbossen en hun plek in Park Lingezegen. Ongetwijfeld komt daar (h)eerlijk Lingezegen aan bod, het nieuwe huismerk van Park Lingezegen. Jammer dat de Kasteeltuin weer een stuk eenvoudiger oogt.. het concept voor deze tuin, centraal in de Park, voldeed niet..

Lezing over de groene ruimte

Een vermelding waard is de lezing in de Bibliotheek van Elst door mij, over Duurzaamheid in de Groen Ruimte, op 7 november. Kan duurzaamheid ook betekenis krijgen in je dagelijkse leven, een inspiratie bron? Kijk op de website van de bibliotheek.

Staatsbosbeheer verkoopt haar belangen in de Overbetuwe

De verkoop van de bosjes van Staatsbosbeheer is onverminderd doorgegaan. De vraag is natuurlijk of Staatsbosbeheer en wij daarmee beter af zijn. Natuurlijk is er geen dure rompslomp meer nodig, als de kleine eigendommen als Bremerton en Oostermeint worden ingeruild voor stukken robuustere natuur zoals in Overasselt. Maar zo jammer dat een vaste partner het niet waard vind om in de Overbetuwe betrokken te zijn in de grotere landbouwgebieden. We laten ons verrassen door het beleid van de nieuwe eigenaren, die we nu (voor het grootste gedeelte) nog niet kennen. We gaan wel voor tenminste toegankelijkheid van de Oostermeint en Bremerton.

Ons eigen beleid

Met het nieuwe jaar voor ogen, denken we ook aan ons eigen beleid. We willen de gemeente graag houden aan het herplanten van gekapte bomen . Overal verdwijnen bomen, langs de Rijksweg zuid, langs uitvalswegen en in de wijken. We kunnen ook als gemeente veel meer bomen neerzetten, niet alleen in Park Lingezegen, waarbij de omgevingstemperatuur vanzelf omlaag gaat, met name in de dorpen! Klimaatverandering komt er toch wel aan, ook zonder bomen. Valburg Groen is begonnen met dit beleid te formuleren, wij doen graag mee! Gelukkig konden we nog wel genieten van de bomen langs de Wuurde, de zomerpeertjes hingen er weer volop, kijk maar!

Leo Starink, voorzitter SOGN

Nieuwsbrief 5, augustus 2019

Peertjes plukken aan de Wuurde: 16 augustus van 14 tot 16 uur

Het is weer zover, de peertjes zijn rijp.. Het plukken langs de Wuurde wordt langzamerhand een traditie. Doet u ook mee? We helpen met ladders, van 14 tot 16 uur.

Neem een emmer mee, om zelf de ladder op te kunnen gaan.. De kosten zijn 25 cent per kilo.

Biodiversiteit langs de weg: Akkerranden dag

17 aug van 11 tot 16 uur staan we op Landerij de Park. Er is een fietstocht uitgezet, die o.a. van onze site te downloaden is. Om 10 uur is een feestelijke opening bij Landwinkel de Woerdt in Ressen. Op Landerij de Park is informatie van de verschillende groene groepen te vinden, in de vorm van een markt.

Uitbundig bloeiende bermen gemeengoed in Finland

Ons bestuurslid Jan Duindam heeft vakantie gevierd in Finland, waar uitbundig bloeiende bermen gemeengoed zijn. Hier onder zijn indrukken:

Het is goed dat ook onze Gemeente werk maakt van maakt van grotere diversiteit in wegbermen en akkerranden.

Behalve luieren en wandelen hebben we daar in Finland ongeveer 3000 km van en naar onze verschillende bestemmingen gereden. Daarbij kwamen we uiteraard op het platteland, op onverharde wegen, en allerlei verharde provinciale en rijkswegen, en zelfs een enkele autosnelweg. Overal, maar dan ook werkelijk overal kwamen we bermen en akkerranden tegen die er uitzagen als op de foto’s bij dit artikeltje. Een juichend uitbundige biodiversiteit, met één nadeel: als je er te lang naar keek miste je net het zoveelste verkeersbord dat een lagere snelheid voorschreef en de verkeerscamera die daarop volgde.

Staatsbosbeheer in de bocht

Jarenlang zijn we al actief in de bosjes Bremerton en Oostermeint. Staatsbosbeheer is de eigenaar. We hebben poelen aangelegd, wandelingen georganiseerd, bruggetjes aangelegd en een groot wilde bijenhotel, de biodiversiteit verbeterd met het planten van fruitbomen en wilde fruitbomensoorten. Er zijn honderden kinderen geweest voor Natuur en Milieu educatie. Nu komt Staatsbosbeheer met het plan om de bosjes te verkopen. Om de efficiency te verbeteren neem ik aan. Het gesprek erover komt pas later!

Dat dat gebeurt in het kader van een Ruilverkaveling? Nee… Sterker nog, ze zijn 35 jaar geleden bedoeld om de gevolgen van Ruilverkaveling te compenseren.

Dat dat gebeurt in een gemeente waar nauwelijks bos is? Ja! Staatsbosbeheer wil vooral grote natuurterreinen beheren en die liggen hier niet…

Is er sprake van compensatie? Nee! Zijn de bosjes aan ons aangeboden? Nee.. Wat een verdriet kan een besluit genereren!

Nieuwsbrief 4, juni 2019

Voorjaarsactiviteiten

In deze nieuwsbrief wordt ingegaan op een aantal plannen in onze geliefde omgeving.

Het voorjaar is lang en breed weer begonnen, met weer een hele droge periode. Lastig om hier van te voren rekening mee te houden, zeker met de aanplant van nieuwe boompje en heesters. Aan de Oostermeint hebben we een en ander aangeplant, met NL Doet.. gelukkig kwamen daar nog een paar buitjes overheen en hebben verschillende mensen nog een keer water gegeven. De vogels zingen dat het een lieve lust is! Wonderlijk genoeg wil Staatsbosbeheer verkopen, en dat in onze omgeving, met zo weinig groen en bos.

Wilde bijen en honingbijen

In het kader van natuurontwikkeling is de Wilde bijen werkgroep die binnen de gemeente actief is gevraagd te helpen om de structuur van bijenhotels te maken, zodat de inwoners die een hotel wilden hebben, daar gebruik van konden maken.

Een enorme investering voor een kleine vrijwilligersgroep!

Even daarna belde Omroep Gelderland met de vraag of ik wilde meewerken aan een programma over wilde bijen en honingbijen. We hadden net de livestream bijen op de bijenstal van Landerij de Park weer geactiveerd!
Je kunt de kraamkamer van de honingbij bekijken op de site van Omroep Gelderland en ook op Youtube.

Met een hele ploeg film- en geluidsmensen werd op de Santackergaard gefilmd en heeft Harm Edens een interview met mij gehouden. Op 1 juni kwam het fragment op tv in een programma van Buitengewoon van Omroep Gelderland over Park Lingezegen.

En tenslotte is op 6 juli in Velp (de Buitenplaats) een festival om 20 jaar Buitengewoon van Omroep Gelderland te vieren. Info en aanmelding op de site van Omroep Gelderland. Wij zijn er met natuurlijk een demonstratiekast honingbijen en wilde bijen.

RTG, Rail Terminal Gelderland

De Railterminal Gelderland (RTG) zoals het overslagpunt formeel heet is feitelijk een station waar containers worden overgeslagen van de trein naar de vrachtauto en andersom. De provincie Gelderland ziet de RTG als cruciaal voor de Gelderse economie en het bevorderen van vervoer per spoor. Hij moet worden gebouwd langs de A15 en de spoorlijn Betuweroute bij Reeth en Valburg. Een ruime meerderheid van Provinciale Staten van Gelderland is voor de aanleg en heeft daar een principebesluit over genomen.

De komst van het RTG komt in een dramatische fase. Het blijkt dat het helemaal niet mogelijk is om het RTG af te schermen met dijklichamen en een groen lint van bomen zoals in eerste instantie mogelijk leek. Wie zitten er nu met de overlast? Geluid mag niet bij elkaar opgeteld worden. Nu hebben inwoners van Elst en Valburg al veel last van het lawaai van de A15. Tel daarbij op het geluid van de kletsende containers en je zit met de gebakken peren. Evenzo met het licht dat ook ’s nachts zal doorwerken.

Geen enkele uil zal zich hier nog durven vertonen. De neerslag van roet en stof is nu al dramatisch hoog. Als je je waslijn schoonmaakt wordt het doekje zwart. Als je wil schilderen, moet je eerst een roetlaag weghalen. Nu blijkt dat ook in het RTG gewerkt wordt met diesel generatoren. Als je dan kijkt naar de stikstof depositie (de optelsom van alle uitstoot, zowel van dieren als van verkeer en industrie), dan is het beeld compleet! Het mooie groene gebied bij Valburg, en tussen de Betuweroute en Elst wordt geruïneerd als deze plannen doorgaan. Tot nu toe lijkt het erop dat onze bestuurders houden van de Overbetuwe, maar niet meer van dit stuk. Lawaai, roet, en extra CO2 en stikstof uitstoot. Wie kan dat rijmen met het klimaatbeleid? Als we zo met onze open ruimte om gaan, houdt je niet van je eigen omgeving!

Vriezenenck

Middenin Elst ligt nog een kleine groene long. De eigenaar heeft andere plannen ermee, wat is niet duidelijk. Wel wordt gevraagd aan de pachter om de bomen nu al te kappen, voor afloop van het pachtcontract. Hoe hiermee om te gaan? Omwonenden hebben een website geopend, waarop men een petitie kan tekenen om de groene long te handhaven.. Wilt u tekenen? dat kan op Vriesenenck.nl.

Afsluiting Knotseizoen

Als afsluiting van het knotseizoen had Knotwilg Heteren-Randwijk bedacht naar natuurgebied de Bruuk bij Groesbeek te gaan. Wat een heerlijkheid om in echte natuur te mogen dwalen: vlinders en orchideeën doen ook mee. Voordat het zover kwam, is er heel wat aan natuurherstel georganiseerd. Maar dan heb je ook blauwgraslanden die vooral in Nederland nog te zien zijn. Problematisch is ook hier de stikstof depositie, maar ook de verdroging. Hier 2 foto’s van Henk van Ziel gemaakt in De Bruuk.

Heb je idee om dat knotten ook eens uit te proberen? Er is gelegenheid genoeg, tenminste in het knotseizoen, dat begint op 2 november en eindigt eind maart.

Leo Starink, voorzitter Stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk

Nieuwsbrief 3, april 2019

Opening De Groene Loper op Landerij de Park, 12 april om 10 uur

Heel wat mensen lopen over het Amadeuspad en het Circuit. En komen dan vaak uit bij Landerij de Park. Helemaal goed. Wist u dat u ook over groene wegen kunt lopen, langs de al aangelegde Voedselbossen en Kasteeltuin, en dan ook bij Landerij de Park aankomt? De folder is bijna klaar, de wandeling is ontworpen en de nieuwe brug bij Landerij de Park wordt vrijdag 12 april geopend en ingelopen door Wethouder Jan van Baal en directeur Jan Willem Kamerman van Park Lingezegen.
Zie ook laatste nieuws op onze website.

Zonneparken Overbetuwe en Hemmen

Natuurlijk hadden we meer gewild met de Zonneparken dan waarschijnlijk gehonoreerd wordt: een betere inbedding op de plek zelf waar de parken komen (Hemmen tussen Betuweroute en Betuwe spoorlijn; Reeth tussen A15 en Betuweroute). Nu moeten we afwachten of ons voorstel van een haag om de panelen af te schermen (voor dier en plantsoorten ook belangrijk) gehonoreerd gaat worden, en hoeveel we kunnen inbrengen als voorstellen in het Omgevingsfonds dat rond Reeth meer natuur moet opleveren. Binnenkort verschijnt het jaarverslag van 2018 van stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk , waarin we meer vertellen over onze activiteiten hierin. Nieuws over het proces naar een vergelijk tussen SOGN en de initiatiefnemers maken we binnenkort bekend via onze website.

Monitoring

De monitoring van het natuurleven en water- en bodemgesteldheid in de Voedselbossen van De Park is een heel eind onderweg voor wat betreft 2018. Verslagen zijn in gediend, het wachten is nu op het eindverslag. Op elk gebied is onderzoek gedaan, behalve de zoogdieren. Terwijl die de grootste landbeesten zijn! Wilt u meedoen met tellen dit jaar? dat kan! Er is een groep Vlinders, een groep waterbeestjes, een groep vaatplanten, een groep mossen, een groep paddenstoelen, een groep amfibieën, een groep wilde bijen en een groep vogels. U heeft dus keus!

In de week van ons Water ( 1 t/m 12 mei) is het mogelijk om extra aandacht te schenken aan het waterleven, en dat kan ook best digitaal. Kijk maar op: waterdiertjes.nl. Wordt vervolgd in de volgende nieuwsbrief.

Vleermuismeldpunt

De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bescherming van vleermuizen. De gemeente Overbetuwe heeft geen officieel loket voor meldingen over Vleermuizen. Als je overlast ondervindt door vleermuizen, kun je de brochure ‘Vleermuizen in en om het huis‘ raadplegen of advies vragen via onze stichting.

Er bestaat in de gemeente Overbetuwe ook geen opvang voor vleermuizen met gebroken vleugels zoals op de foto of andere verwondingen. Zelf verzorgen is aan te bevelen en mag officieel ook niet.

Heg en Landschap

De stichting Heg & Landschap en Staatsbosbeheer organiseren samen op vrijdag 12 april 2019 het symposium Rijke heggenlandschappen, met als onderwerp ‘toekomstgericht herstel’.
Heggen zijn in veel streken lange tijd bepalend geweest voor het aanzien van het landschap. Net zoals andere landschapselementen zijn ze echter vanaf ongeveer 1960 in een dramatisch tempo uit ons landschap verdwenen en is het beheer ervan hard achteruitgegaan. De laatste jaren begint er gelukkig een ommekeer op gang te komen en staan heggen en met name ook bomen weer in toenemende mate in de belangstelling. Meer en meer zijn daarbij toekomstgerichte functies aan de orde. Dat heeft alles te maken met de ernstige teruggang in biodiversiteit, die steeds pregnanter voor het voetlicht komt. Behalve aan struiken en bomen, denken we dan aan bloemen, insecten en vogels, maar ook aan de bodem en het ondergrondse leven. Het is dan ook de ecologische functie van de heg die we in dit symposium in de schijnwerpers willen zetten. Aanmelding via site van Heg en Landschap.

Van deze organisatie hebben we ook plantmateriaal gekregen, om te gebruiken in de Oostermeint. Wilde vruchtbomen zijn heel zeldzaam geworden in de Nederlandse bossen en SBB heeft het op zich genomen om deze inheemse bomen te laten kweken. Nu is een organisatie als Heg en Landschap actief om deze bomen aan te bieden. Kijk maar naar het verslag van werkdag NLDoet 2019 in de Oostermeint als fotoalbum hier op onze website.

Leo Starink, voorzitter Overbetuwe Groen Natuurlijk

Nieuwsbrief 2, februari 2019

De Parkse Gaard zelfstandig!
Lang Leve Park Lingezegen

Korte geschiedenis

Bij het begin van Park Lingezegen stond SOGN vooraan. We waren een enthousiaste meedenker bij het ontwerp van het Park. Toen de Provincie op het punt stond om Bergerden uit te breiden ten koste van dat ontwerp, hebben wij ook ingesproken. Gelukkig ging die uitbreiding niet door. We werden lid van de Gebruikersraad en spraken ons vaak uit voor de natuurlijke verbinding tussen Rijn en Waal, een van de sporen waarop Park Lingezegen is ontworpen. Ook recreatie en waterberging waren van die sporen. Zo ontwierpen we de eerste wandeling in De Park en kregen we daarbij hulp van de Park Organisatie.

Bij het ontwerp van de basisuitrusting, die als eerste uitgevoerd zou gaan worden, kwamen bij Het Romeinse Lint de boomgaarden aan de orde die langs de randen van dat circuit waren ontworpen. Samen met Doornik Natuurakkers , de Gebruikersraad en de Paardenmaat, hebben we ons toen opgeworpen voor het concept van Voedselbossen. En ze werden omarmd door Park Lingezegen. De Parkse Gaard werd ontworpen door bestuursleden van de stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk. Daarnaast ontstonden EcovredeGaard en Cidergaard. Dat alles in 2016. Mooie bijkomstigheid was dat we aan de randen van het voedselbos al de wilgenbomen knotten, en de fruitbomen plukten, we kenden het gebied al!

En toen..

Na die eerste drie jaar van De Parkse Gaard kwam alles in een versnelling. Er kwamen nog twee voedselbossen bij, de Santackergaard en Appelland. Het jammere was wel dat de Gebruikersraad als overleg platform van verschillende soorten groepen gebruikers ophield te bestaan. De Parkse Gaard ontwikkelde zich snel tot een Voeselbos met allure, ambitie en toekomstplannen. Ze werd te groot voor de SOGN alleen. Er kwamen meer vrijwilligers, en de meest betrokken mensen kozen voor zelfstandigheid. Een van de bestuursleden stapte uit de stichting en vormde samen met anderen een nieuw bestuur. Hiermee is een nieuwe stap gezet in de ontwikkeling van Park Lingezegen.

*Het nieuwe stichtingsbestuur van De Parkse Gaard: van links naar rechts: Irene, Margreet, Erwin, Annet, Wim*

Hoe gaan we verder

SOGN blijft betrokken bij het onderhoud van de knotwilgen langs de zegen en grote fruitbomen langs de Park, bij het ontwerp van wandelingen, als adviseur bij de Agrarische Natuur Vereniging Lingestreek en kan hopelijk ook bij het beheer van de natuurlijke omgeving in de toekomst adviseren. Daar willen we nog wel stappen in zetten, denk aan bermbeheer, en ontwikkeling kleine landschapselementen. Daarnaast zijn onze naaste buren, Golfbaan Welderen, gemeente, Park Organisatie, Landerij de Park en natuurlijk de boeren om ons heen belangrijk. We hopen nog lang bij te kunnen dragen aan een gezonde Leefomgeving samen met de Voedselbossen!

NL Doet in de Oostermeint op 15 maart

De NL Doet dag van Stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk is een kennismaking met natuurwerk.
De Oostermeint is een ruilverkaveling bosje van Staatsbosbeheer. Er ligt een grote paddenpoel, een cirkel van 12 verschillende fruitbomen, daaromheen een cirkel van Gieser Wildeman (stoofperen), en in een rand naar het bos toe Wilde fruitbomen, zoals die hier altijd al groeiden: Appel, Peer, Kers en Mispel. Bovendien hebben we drie jaar geleden een prachtig bijenhotel geplaatst voor solitaire bijen. Het bosje van Staatsbosbeheer aan de Langstraat maakt onderdeel uit van een grotere groep bosjes die met de ruilverkaveling van de jaren 80 aangeplant zijn. Er loopt een grote wandeling door heen, die voert langs Homoet, Fikkersdries van VITENS en de Bremerton. Langs Golfbaan Welderen kunt u ook nog doorlopen naar Park Lingezegen en Landerij de Park. Voor de wandeling kunt u kijken op de website van overbetuwegroennatuurlijk.nl onder Wandelingen!

Het natuurwerk bestaat uit het vrij zetten van de jonge aanplant, het vrij maken van de oevers van de paddenpoel en het maaien van de binnen cirkel van de fruitbomen. We gaan ook aan de slag met het bijenhotel!
Vrijdagmiddag 15 maart beginnen we om 12 uur met een korte uitleg van het werk, verdeling van de groepen en uitleg van de middag. Natuurlijk zorgen we voor thee en soep, en u zelf voor een boterham tussendoor. Doe wel laarzen aan, want het kan behoorlijk nat werk zijn, en misschien een extra paar droge schoenen en sokken? We stoppen uiterlijk 16 uur.

En natuurlijk moet u zich aanmelden op NLDoet.nl , Oostermeint nog mooier, bij Elst, natuurgebied, vrijdag..

De Groene Loper opening op 12 april

Op 12 april, om 10 uur komt wandelsportvereniging de Elstars aan op de Landerij, na een mooie wandeling langs de Voedselbossen van de Park. Ze komen dan aan bij het nieuwe bruggetje dat aan de noordkant van Landerij de Park is neer gelegd. Een prachtige toegang is het geworden. Samen met de opening van de Groene Loper wandeling zeer de moeite waard om mee te maken. Om het extra feestelijk te maken is er natuurlijk koffie met wat lekkers, en een paar kleine toespraakjes. Na afloop van de opening is het mogelijk nog de Voedselbossen te bezoeken en in te gaan!

Knotten op 9 februari en straks op 23 februari

Wil je ook een keer meedoen? Kom maar eens kijken en zie de agenda op de website…

Plan overkapping Rail Terminal, een open brief

Het plan is van Wim Mecking (beeldend vormer/ voormalig staff. arbo & preventie)

CONTAINEROVERSLAG ‘inpakken of wegwezen’

Niemand kan ontkennen dat een railterminal met containeroverslag er niet zonder slag of stoot zal komen en blijven. Terecht wordt er dan ook gewezen op belasting van Overbetuwe met geluid, trilling, extra verkeersdruk en fijnstof. Landschappelijk lijkt daar al niet veel meer te verliezen, na de snelwegen, Betuwelijn, masten, windmolens en geplande zonnecollector-velden. En als het dan toch doorgedrukt gaat worden wat is dan het wisselgeld?

Mijn voorstel luidt dan; “pak die terminal met containeroverslag in”. Zet als het ware ‘n Rotterdamse Markthal over het gehele complex heen. Plaats deze op een ondergrond die overdadige trilling opvangt. Isoleer de binnenwanden met geluidsabsorberend materiaal en voorzie de buitenschil van zonnepanelen. Het rendement daarvan kan dan als wisselgeld worden uitbetaald aan omwonenden. Door hen, tot in lengte van jaren, van gratis elektriciteit te voorzien.

Via selfsupporting, en met energiebronnen uit de omringende velden, kan deze terminal logistiek milieuvriendelijk draaien. Al lijkt het een utopie te geloven dat de fors toenemende stroom van dieselende vrachtauto’s snel is omgeschakeld naar schone brandstof.

Als dit dan echt niet anders wil, kan het mijns inziens wel duurzamer. Maar ook al vraag je Greenport Arnhem-Nijmegen de toegangen van zo’n gebouw met groene hangende tuinen aan te kleden. Zelfs dan fleur je daar het ‘reeds ontzielde landschap’ niet echt meer mee op. Waar houdt het op??