De nieuwsbrieven van 2017 kun je nog bekijken door te klikken op het nieuwsbriefnummer (NBr-) van je keuze:
NBr-1, NBr-2, NBr-3, NBr-4, NBr-5, NBr-6, NBr-7, NBr-8, NBr-9
Nieuwsbrieven 2018
Nieuwsbrief 1, 31 januari
Veel nattigheid
Het nieuwe jaar heeft zich inmiddels aangediend, met veel nattigheid. Het water staat overal op de weilanden hoog, niet in de laatste plaats in de uiterwaarden. Ook in de bosjes van Staatsbosbeheer treden de poeltjes buiten hun normale oevers, maar daar zijn ze op berekend. Leuk om te zien dat het nieuwe leven ook al weer opduikt. In de behuizing van de vogels denken we vooruit.

NL Doet 2018
Op de Parkse Gaard, het voedselbos in Park Lingezegen organiseert weer NL Doet in het voorjaar. Dit jaar gaan we een heuse valkenkast in de Parkse Gaard installeren . Elke dag dat je daar loopt zie je wel torenvalkjes vliegen, en soms roepen. Naar elkaar? Met dit project hopen we meer van hun gedrag te leren..
Wilt u meedoen? Laat het weten op NL Doet, of bij ons mailadres natuurlijk! Natuurlijk is er veel meer te doen.
Lezing door Kars Veling over vlinders voor voedselbossen in De Park
Vlinders zijn sieraden in de natuur. Kars Veling van de Vlinderstichting kan hier boeiend over vertellen en ze laten zien in al hun fleurige verscheidenheid. De vier jonge voedselbossen in De Park nodigen hem uit. Iedereen is welkom en hopelijk zijn er na afloop enkele mensen die willen meehelpen om vlinders te tellen.
Het overgrote deel van de vlinders bestaat uit een beperkt aantal soorten dat goed te herkennen is. Daarom is vlinders tellen snel te leren, zeker door in een groepje te werken.
In de voedselbossen groeit en bloeit de natuur. Naast de aangeplante bomen en struiken die goed voedsel gaan opleveren, vindt een rijk spontaan planten- en dierenleven hier hun plek. Maar hoe rijk is dit? Vlinders tellen geeft een deel van het antwoord en ook inzicht in de landelijke vlinderstand doordat de Vlinderstichting deze gegevens verzamelt. De desbetreffende voedselbossen zijn: Cidergaard, Ecovredegaard, Parkse Gaard en Santackergaard
Locatie: Landerij De Park, De Park 12, 6661 NW Elst(Gld)
Datum: woensdag 28 februari 2018
Aanvang 20:00 uur, koffie vanaf 19.45 uur. Toegang gratis

foto Margreet Jellema
Nog meer nieuws uit Park Lingezegen
Er is nog een voedselbos gerealiseerd: Appelland. Direct aan het pas geopende Amadeuspad in Elst. Voor ons een nieuw inkijkje in historische appelrassen, maar nog veel meer. Op 17 februari is de opening, lees maar het persbericht over Appelland.
De nieuwste mogelijkheid om meer te weten te komen over patrijzen is een inventarisatie project. Op de 5 gaarden in Park Lingezegen gaan we actief bezig met monitoring, maar door de hele Overbetuwe is die mogelijkheid er! Kijk op landschapsbeheergelderland.nl/patrijzentellers-gezocht.
Patrijzen zijn prachtige beestjes, op verschillende plaatsen zijn akkerranden ingezaaid en zullen ook dit jaar weer ingezaaid worden. Nu de populatie de laatste jaren is afgenomen, is het tijd voor een comeback!
Een nieuw bestuurslid van SOGN
Jan Duindam is lid geworden van het stichtingsbestuur van Overbetuwe Groen Natuurlijk. We zijn heel blij met zijn inbreng. Hij heeft veel contacten gelegd in het verleden met statushouders, knot regelmatig in de werkgroepen van SOGN en Knotwilg en Natuurontwikkeling Heteren en Randwijk, kortom, hij staat midden in de samenleving!
En hij heeft het voortouw genomen om het jaarverslag 2017 van de stichting te maken, kijk op /SOGN-Jaarverslag-2017.pdf.

Op de foto rechts Jan Duindam, links Wim van Middelaar op de Parkse Gaard
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrieven 2017
Nieuwsbrief 1, 27 januari
Wilde-Bijen werkgroep aan het werk
De Wilde-Bijen werkgroep is aan het werk geweest… De groep is opgericht omdat het zo’n belangrijke insecten groep is die enorm onder druk straat met alle opschoon-acties die de maatschappij bezig houden. Door nieuwe plekken te zoeken waar deze waardevolle beestjes tot hun recht komen, kunnen ze blijven bestaan. Ze zijn even belangrijk als de honingbijen voor bestuiving bij voorbeeld, maar moeten natuurlijk wel een onderkomen vinden!
De bouwers zijn nu ook bij een school op bezoek geweest, De Vallei in Driel..
De kinderen worden dan zo enthousiast dat ze gelijk ook een wormen stad bouwen!
Het insectenhotel ligt mooi op het zuiden, en nu is ook het riet, bamboe, vliertakken en boomstammetjes in het hotel komen te liggen. De solitaire bijen en wespen kunnen dan hun gang gaan!
Maatschappelijk stagiair
Mik (op de foto linksonder) heeft als maatschappelijk stagiair van het HPC geholpen met de opbouw en de inrichting van het bijenhotel en was ook betrokken bij het knotten.
Zie hier het verslag wat hij maakte van het knotten ..
Ik ben Mik Jansen en doe mijn maatschappelijke stage bij Stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk, dit was de derde keer dat ik er bij was.
Ook vandaag heb ik het weer super gehad bij het wilgen knotten, het leukste vond ik nog wel dat ik achter in de bak van het trekkertje mocht meerijden naar voren toe om de koffie op te halen voor de harde werkers.
Vandaag heb ik natuurlijk ook weer wat dingen erbij geleerd, zoals het ruimte maken om te zagen voor grote takken. Wat ik verder leuk vind is als je voor iemand werkt dat je ook wat lekkers of iets dergelijks ervoor terug krijgt. Net als vandaag kregen we verse appels.
Vandaag heb ik weer wilgen geknot en blokken hout gezaagd om daar insectenhotels van te maken. Het weer werkte iets minder mee, dan scheen de zon en dan regende het, maar voor de rest was alles leuk. We waren vandaag eerder klaar dan gepland doordat iedereen hard gewerkt heeft. Het was een mooi gebied, en in de pauze gingen we lekkere oliebollen eten met koffie. Het huis waar we in gingen pauzeren vond ik een mooi huis met nog de oude overblijfselen zoals het oude oventje. En volgens mij was het een oude schuur.
Nestkast plaatsen
Een andere tak van sport zijn de steenuiltjes. Wat een schattige beestjes als ze uit het ei komen en het eerste daglicht zien. Dan wil je wel een extra kamertje maken waar ze in het donker kunnen uitkomen en veilig zijn voor boommarters en kraaien. Het zijn lange kasten, met een extra binnendeur! De kasten staan schuin omdat ze ook nog eens viespeuken zijn, die anders in hun eigen mest zitten.. met een beetje stro voelt dat beter!

Fruitbomen verbinden Duitsland en Nederland
Het gaat om een grensoverschrijdende samenwerking voor versterking natuur en lokale economie in beide landen. In de komende zes maanden wordt gewerkt aan een grensoverschrijdend regionaal plan voor de ontwikkeling van een ‘fruitallee’ in de regio Rijn-Waal. Deze fruit-allee is een op fruit en biodiversiteit gebaseerde groene verbinding die de regio maatschappelijke, economische en ecologische voordelen oplevert. Het bestaat uit landschapsonderdelen zoals boomgaarden, fruitboom-rijen met een gevarieerde ondergroei van struiken en bloemen, of fruitparkjes, aangevuld met ontmoetingsplekken.
De gemeente Overbetuwe heeft een kaart gedeeld met de fruitbomen-bestanden op haar grondgebied: GemOverbetuwe_Fruitbomen_


Fruitbomen in Park Lingezegen
Park Lingezegen timmert misschien niet aan de weg, maar de groeikracht komt wel tot leven in de permacultuur boomgaarden. In de Parkse Gaard zijn heel wat soorten fruitbomen aangeplant, in de Santackergaard komen er ‘Eldense Blauwe’ pruimen bij, in de Cidergaard en Ecovredegaard staan er veel. Kijk bijvoorbeeld maar eens op deparksegaard.nl . In de parklopen parklopen kom je er langs! Straks kleurt Park Lingezegen ter plekke van de Park wit en roze, en hoor je de bijen weer zoemen… Nu te hopen dat ook langs de Linge weer prachtige voorbeelden te geven zijn van biodiversiteit, nu is het nog heel beperkt. Zou de evaluatie van het nieuwe Landschapsontwikkelingsplan soelaas bieden? Stukjes akkerranden ingezaaid? Af en toe een bosje wilgen laten staan? Het riet ook gedurende de winter laten staan?
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 2, 22 februari
Aankondiging voorjaar?
Vorige week nog in de sneeuw, met op een mooie dag bezoek van de bijen aan de sneeuwklokjes!

NL-Doet
Benieuwd hoe het weer volgende maand is? Probeer het op 11 maart op de NL-Doetdag. Van 10 tot 14 uur op de Parkse Gaard in Park Lingezegen, de Park 10. We gaan een frame bouwen voor kiwiplanten, bessenstruiken planten en natuurlijk kijken wat er allemaal al groeit in het voedselbos. Meld je aan op www.nldoet.nl . We kunnen ook onze buitenoven demonstreren, met hout stoken! Dat hout moet natuurlijk wel goed opgeslagen worden, daar kunnen we een klein afdakje voor bouwen bij het insectenhotel…Leuk dit keer is dat we het frame voor de kiwi maken van hout dat we gesnoeid en geknot hebben. Net zoals bij een wilgen hut we van wilgenhout bouwen, dit keer van essen en meidoorn.
Stichting Knotwilg is trouwens ook actief op die dag, met wilgen knotten in de Randwijkse uiterwaarden.
Trekkers voor knotters!
Wat waren we blij dat we met een trekker konden rijden! De wilgenknotploeg heeft weer eens op een doordeweekse dag gewerkt.
foto Leo Starink
De collega’s uit Heteren en Randwijk doen het tegenwoordig ook gemotoriseerd, wel met een oud beestje!
foto Ceciel Uitterhoeve
Bomen gekapt in Elst
Een wel heel drastische manier van snoeien is de kap van bomen op de Pr. Beatrixstraat. Lees hier onder onze open brief maar aan B en W en gemeenteraadsleden:
De voorgenomen kap van de Lindebomen in Elst heeft ons geschokt en verdrietig gestemd. Vanuit het perspectief van de stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk zijn ze een waardevol element in onze gemeente geworden, waar juist de afgelopen jaren zoveel kap heeft plaats gevonden. Denk alleen maar aan Dorpsstraat en Europaplein. Weliswaar is er ook veel terug geplaatst aan jonge bomen, maar dit kan niet verhinderen dat zoveel capaciteit aan CO2 opslag, zuurstofaanmaak en schone lucht voorziening is verdwenen.
Reden om niet een bezwaar procedure te beginnen zijn natuurlijk de argumenten van de bewoners die hier wonen. Ook zij dienen een stem te hebben.
Ook de imkers zullen het gemis van de bomen voelen, ook de boeren die voor hun bestuiving afhankelijke zijn van bijen.
Nu de klimaat verandering zo definitief heeft ingezet, kunnen bomen een hele goede bescherming bieden in de verstedelijkte omgeving. De oude bomen hebben daar de beste rol in..
Wellicht dat deze brief kan helpen het fundament van een groene omgeving in onze dorpen te bepalen. Iedereen is afhankelijk van een mooie groene omgeving, u ook!
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 3, 15 maart
Wildeplanten-cursus voor beginners
Maak kennis met de bloemen van de dijken en de oevers van de Waal. Cursusavonden op woensdag 15 maart,12 april en17 mei (van19.30-21.00 uur) in De Hoendrik te Herveld. De bijbehorende excursies zijn op zaterdag 18 maart,15 april,20 mei en 12 aug. (van10.00-12.00 uur). kosten € 35,- inclusief syllabus, IVN RijnWaal leden € 20,-. aanmelden bij Emmy van Balen, balen777@planet.nl of 026 4723848, het aantal deelnemers is beperkt. Zie ivnrijnwaal.nl
Transplantatie
Nog niet zo heel lang geleden stonden de sneeuwklokjes uit de vorige nieuwsbrief (foto Trijnie Nielen) in de sneeuw. Vorig jaar hebben we ze meegenomen van een plek waar een huis gesloopt is, en dus de tuin verlaten was. Getransplanteerd!
Boomfeestdag 22 maart
Op verschillende plaatsen wordt de boomfeestdag gevierd. We hebben als stichting laten weten ons bezorgd te maken om de groene basis in onze gemeente en tegen de kap van verschillende lindebomen op de Pr. Beatrixstraat in Elst te zijn. Van de het Gemeentebestuur hebben we te horen gekregen dat in dit geval de overlast als te dringend werd ervaren. We accepteren dat, maar zien tegelijkertijd dat overal bomen worden gekapt. Mag je dat ook als overlast bestempelen?
Gelukkig gebeuren er bij voorbeeld in Park Lingezegen prachtige dingen, zoals in het voedselbos De Parkse Gaard. We zijn enorm blij met alle bomen die uitlopen, de heggen structuur die er is gekomen en willen graag mensen laten mee genieten. Op De Parksegaard vind je de agenda en kan je je inschrijven voor een nieuwsbrief…
Op de Santackergaard wordt op 22 maart de hegstructuur aangelegd met twee scholen. Daarmee wordt weer een stukje van de Groene Loper gerealiseerd, het pad langs de zeeg die de Schuytgraaf met Elst verbindt. Kijk op facebook voor meer info..
NL-Doet 2017 is weer voorbij…
Op verschillende tijdstippen en plekken is NLdoet gevierd. Ook in de Parkse Gaard, met o.a. het opzetten van een frame om kiwibessen tegen op te laten groeien.
Het bijenhotel (voor de wilde, solitaire bijen) in Park Lingezegen heeft een vrije vogel op de uitkijk. Niet zo mooi is dat de schaaldelen die we gebruiken voor dit soort hotels zijn meegenomen door iemand. Wie?
Foto Cees Sparreboom
Foto Wim van Middelaar
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 4, 27 april
Bouwen met slieten
Met de staken (slieten) van de geknotte wilgen kun je heel wat, niet alleen verbranden als biomassa: daar kun je mee bouwen! Dat laten de wijkbewoners van Elst-Zuid zien op hun nieuwe natuurspeeltuin op de Rozengaard!

Een vosje?!
Een hele leuke site met nieuwsbrief is bijenlint.nl. Vanaf eind maart, begin april kun je het Vosje in je tuin aantreffen. Eerst verschijnen de mannetjes, ze vliegen in de buurt van bloeiende planten, laag bij de grond in een zigzag patroon. Zodra ze een vrouwtje zien storten ze zich erop. Beide vallen op de grond en paren. Of het vosje in je tuin voorkomt hangt af van de grondsoort.
Zo ziet dat Vosje er uit!
Duurzaamheid? … nog niet overal!
Op de Duurzaamheidsmarkt op 22 april zijn we aanwezig geweest en informatie gegeven over de nieuwe voedselbossen in Park Lingezegen. En er moet gezegd: veel belangstelling voor de groene randen van het Park. Duurzaamheid komt op vele gebieden aan bod tijdens de markt. Ook wat duurzaam eten betreft. Voor de voedselbossen in Park Lingezegen bestaat daarom veel belangstelling (De Gelderlander 24-4).
Duurzaam: geen oude bomen meer? Duurzaam met bloemen: liever kort gras? Mag ik ook kritisch zijn?
Hoe zouden de groene verbindingen tussen de natuurterreinen een plek moeten krijgen? Met alleen technologie en zonnepanelen heb je wel heel weinig draagvlak om de gewenste duurzaamheid (het leven op de planeet aarde) te bereiken. Dan verlies je de goodwill van een hele groep bewoners, en ook het leven van een heleboel planten en dieren! Ik heb dan ook een opmerking gemaakt naar de gemeente toe over het zo strak maaien langs de schuine oevers van de Kerkeakkers. Waarom moeten in Godsnaam al die bloemen weg….
Waarom mag dit niet? Een dag later zijn de bloemen weggemaaid. Laten we er toch van genieten!
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 5, 27 mei
Voorjaar!
Mei is echt zo’n maand dat alles overal gebeurt: overal waar je kijkt en bent zie je wat, of het nu de zwerm spreeuwen op de Park is, de slakken met duizenden in de volkstuin, of de bijen met zwermneigingen.
Ik heb de lepelaar gezien die hier rondwaart. Vrijdagmorgen langs de Rijksweg, ter hoogte van de Linge (bericht van een Agnes Spoorendonk). Het blijven prachtige sierlijke vogels, die gelukkig helemaal “terug” zijn van weggeweest.. Net zoals de kleine witte kwikstaarten, en kleine visdiefjes die je op de schouwpaden in de Park kan vinden.
Ree op de bumper, bijna.. Nu is het nog niet zover dat de reeën over de velden zwermen, maar op de Rijksweg noord zullen ze ook nog niet zo vaak geweest zijn. Toch overkwam het Koos Dansen, die de ree maar net miste. Ook Margreet had gehoord van sporen van de ree op de Parkse Gaard. Zin in een rondleiding trouwens, of zin om mee te werken? Kijk op
deparksegaard.nl voor een aanmelding.
Bijenzwerm in de boom
Ik ben zomaar herder geworden van een paar-duizendkoppige kudde. Ik moet er over lezen om hun leven te leren kennen. Vandaag ben ik even bij ze langs gefietst. Ik zag niets verontrustends. Over 14 dagen gaan we de kast openmaken om te zien of de zwerm een nieuwe of een oude koningin heeft. Wat het allemaal betekent en om handen heeft weet ik nog niet. Maar onverwacht heeft een zwerm mij aangestoken en aan het werk gezet. Ook om erover te schrijven. Foto en tekst zijn van Ineke van Middendorp – Sonneveld.
De bijen die nu op de Parkse Gaard staan moeten dan, ik denk als het gaat regenen, het wel hebben van de klaver. Overal staat die soort, van wit tot rood tot incarnaat. Een geweldige plant om op het pad te hebben, ze lijken er zelfs van te profiteren, en een stevig wortelgestel te hebben.
Schapen in de Park
Minstens zo leuk is het idee om een deel van het onderhoud van de Park te laten verzorgen door schapen. Op het ondernemersontbijt in Park Lingezegen kwam ik ze al tegen: Schapencompany Lingezegen…
In de Bremerton…
In de Bremerton hebben we met een teamuitje de paden verder open gemaakt (je kan nu op hele stukken weer veilig met je kind over het pad lopen), een knuppelpad op de modderige gedeelten gemaakt, en een boomstam over een sloot open gemaakt. Kan je nog lekker klimmen, dat wordt de bedoeling. Waarneming: overal groene kikkertjes in de paddenpoel, maar wat verschilt dat per dag, de ene dag honderden, de andere dag tientallen.
Oostermeint
In de Oostermeint valt er ook wel heel veel te werken, de open ruimte tussen de vruchtbomen in de cirkel raakt overgroeit, maar wat is het daar mooi! De moerbei komt als laatste uit met de bladeren. De Moerbei is al bezongen door een vroegere dichter des vaderlands.
De moerbeitoppen ruischten
God ging voorbij
Neen, niet voorbij, hij toefde
Hij wist wat ik behoefde
En sprak tot mij (Nicolaas Beets)
Vleermuisje
En als er jonge vleermuizen zijn, dan willen die ook wel eens een badkamerraam in vliegen, als ze dan in de badkuip uitkomen, lukt het niet meer om lucht onder de wieken te krijgen… we hebben het beestjevmet een kartonnen doos vervoert, en in een boom gezet. Nee het muisje heeft het niet meer gered…
Park Lingezegen is actie!
In Pocketpark de Bredelaar gaat de streekmarkt van start a.s. zondag. Genoeg te zien, te beleven en te proeven bij buitenkok.com !
Park Bredelaar opent haar deuren, op de Santackergaard is het grondverzet gepleegd, en staan de druivenstokken klaar (laat het niet te warm worden!) en op Appelland gaan de shovels ook al weer weg. Als straks Elst bereikbaar is per fiets en wandelwagen kom je er allemaal langs. Want de Parkse Gaard staat er groen bij, in Ecovredegaard zijn er mensen actief en de Cidergaard is ook bereikbaar, naast de Landerij natuurlijk!.

Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 6, 23 juni
Tijdens de grote droogte…
Gelukkig is de warmte wat afgenomen, wat is de grond droog geworden! Dan is onderstaand verhaal wel heel toepasselijk…
Nieuwe vijver
Vandaag -zondag- was het zo heet dat toen ik op de tuin aankwam de eerste tijd niets heb uitgericht.
Ik ben toen maar geruime tijd in de ton gaan kijken die onder de pomp stond en heb daar zeer veel bijzonder leven in gezien. Er zitten ten minste twee grote waterkevers in waarvan er een vlakbij de oppervlakte kwam en ongeveer 15 mm groot is. De tweede zat meer naar beneden toe en verschool zich steeds in het wier dat tegen de wanden zit aangegroeid. Verder zitten er meerdere kleinere waterkevers in de ton onder de pomp en vermoedelijk ook meerdere soorten.
Vrijwilligers beter zichtbaar!
Een pr moment voor de landschapsvrijwilligers in de gemeente Overbetuwe die samenwerken op allerlei vlakken: van weidevogel beheer tot wilde – bijen – hotels, van wilgenknotploeg tot hoogstambrigades. En daarmee weer een wilde bijen hotel geopend op De Parkse Gaard! En wat is het dan heerlijk met elkaar in die wilde natuur te lopen…

Dag van Park Lingezegen
a.s. zondag 25 juni is het weer zover: dag van Park Lingezegen. Op de Landerij is een belangrijk bruispunt voor ons, niet alleen vanwege alle activiteiten daar, maar ook omdat het een vertrekpunt is voor wandelingen en excursies. Om 13 uur onder andere een doe excursie naar De Parkse Gaard en de Santackergaard, om 15 uur naar de Ecovredegaard, en om 16 uur weer naar De Parkse Gaard. Op de Santackergaard wordt gezaaid, het hele vlak wordt ingezaaid, de paden met witte klaver, de rest met groenbemesters en wilde bloemen.
Natuur- en Milieu-Educatie
De St. Willibrordus school uit Herveld heeft al geholpen met inzaaien afgelopen week.
Natuurgrond kun je transplanteren
In het verenigingsblad van de KNNV stond een artikel, waar ik helemaal weg van ben: moderne technieken die zo logisch zijn! Er werd in verwezen naar het oorspronkelijke artikel in het NRC Handelsblad van maandag 19 juni op pagina 16. Het artikel gaat over bodemtransplantatie met als doel om nuttige bacteriën en schimmels van de ene bodem op de andere over te brengen, waardoor na een paar jaar soorten verschijnen, die je anders pas na een paar decennia zou verwachten. Aangezien de inhoud en vormgeving van dit artikel auteursrechtelijk beschermd zijn, is overname van dit artikel in de Postduif niet toegestaan behoudens schriftelijke toestemming van de redactie van het NRC.
Daarom hier niet het artikel zelf maar een link naar dit artikel (dat is wél toegestaan): nrc.nl/nieuws/2017/06/19/natuurgrond-kun-je-transplanteren
Zo werd in 2006 een stuk woeste grond afgegraven en met een prachtig resultaat door een ’transplantatie-light’ veranderd in een soortenrijk heideveld!


Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 7, 15 oktober
Deze website is volledig vernieuwd
Lange tijd over nagedacht, uiteindelijk gekomen, een nieuwe website, overbetuwegroennatuurlijk.nl. Met meer veiligheid voor de gebruikers, makers en bezoekers. Er is nu ook de mogelijkheid om ook reactie te geven op site en agenda. Maak er maar gebruik van! Een site die wil aangeven waarnaar we op weg zijn, met hoeveel plezier je in de natuur kan werken en hoeveel er in de Overbetuwe te zien is van natuur en natuurlijke ontwikkelingen.
Natuurwerkdag komt er aan!
Een lange zomerstop ook, met tijd voor buiten zijn en aandacht voor natuur. Met nu de aandacht voor het begin van het nieuwe seizoen met de Natuurwerkdag op de Oostermeint. Het is een terrein van SBB vlak bij Fikkersdries, waar de vorige 4 edities van de Natuurwerkdag werden gehouden. Een mooie gelegenheid voor een (hernieuwde) kennismaking. Meld je aan op:
Er is veel aan natuur te beleven:

Een orchidee in het bos

Hoog in de boom is de tak gaan inrotten
Tegelijkertijd moeten we het één en ander wel bijhouden, de poel raakt overgroeid met lisdodde en aan de randen staat het vol met wilg en populier….
Maatschappelijke stage op de Santackergaard
De stagiair vat dit onderdeel van zijn stage als volgt samen:
Vandaag gingen we naar een voedselbos. Je hebt daar allemaal verschillende gewassen, ik mocht ook zelf de grond bezaaien, ik heb witte en rode klaver gezaaid, ook hebben we mosterd en honingklaver gezaaid. Het was leerzaam en leuk, Mik
Opening van het festivalterrein Park Lingezegen
Met de opening van het festival terrein van Park Lingezegen op 30 september zijn we als vier voedselbossen samen opgetreden : De Parkse Gaard, De Cidergaard, de EcoVredegaard en als nieuwkomer de Santackergaard. Ook hier gingen we aan de slag met de maatschappelijke stagiaires. Een prima manier voor ons om onze kennis door te geven, te profiteren van het jeugdige elan, en ons te concentreren op het doel: mensen laten zien hoe leuk het is om met en in de natuur te werken. Hoe we ons met de voedselbossen op productie te richten en hoe je dat doet met aandacht voor natuur en bodemleven.
Aandacht voor de natuur
Aandacht voor de natuur toonde deze schrijver:
“Vandaag heb ik de hele tijd dat ik bezig was met het roggeveld gezelschap gehad van een pad die zich in een muizenhol bevond midden in het roggeveld dat ik weggehaald heb. De pad is gewoon blijven zitten ook al was ik overal rondom bezig en ook bij het inslaan van het paaltje voor de preigaten bleef de pad in het gat in de grond zitten. Ook Heleen van het laatste tuintje is naar de pad komen kijken en zij vond het heel schattig. Pas toen de straatlantaarns waren aangegaan is de pad uit het hol tevoorschijn gekomen en is aan de wandel gegaan.”
Het Bijenlint
Een geweldige website is het Bijenlint, van www.bijenstichting.nl . Bijgaande foto en ondertiteling komt daaruit. Een mooi voorbeeld ook van de diversiteit die ontstaat door met de natuur mee te werken..
Deze hommel heeft een zwart lijf met een witte achterlijfspunt. Het borststuk is licht- tot kastanjebruin van kleur. Soms zie je boomhommels die geheel zwart zijn, op de witte achterlijfspunt na. Ze lijken wat op akkerhommels maar die hebben geen witte achterlijfspunt.
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 8, 26 november

Een tijd om je te verwonderen, maar je ook te waarschuwen
Zulk positief nieuws uit de regio, met de Landerij en de voedselbossen in Park Lingezegen, de bosjes van SBB, vrijwilligers op groengebied die door de gemeente bij elkaar worden geroepen, de landelijke natuurwerkdag, maar tegelijkertijd ook een tijd om je zorgen te maken.
De waarschuwingen liegen er niet om:
- Het Duitse blad ‘der Spiegel’ schrijft over mogelijk kankerverwekkende eigenschappen van het herbicide glyfosaat (= Roundup): /monsanto-papers-reveal-company-covered-up-cancer-concerns
- Uit Duits onderzoek samen met de Radboud-universiteit blijkt in Duitse natuurgebieden driekwart van de insectenpopulatie verdwenen!: /driekwart-totale-insectenpopulatie-verdwenen
Natuurlijk zijn daar verschillende oorzaken bij te benoemen. Een daarvan is het onderhoud aan de bermen en waterwegen. Dat moet veel minder grootschalig. Nu is het gebruikelijk om met grote afzuigers het maaisel afte voeren, je ziet dat bij het onderhoud door de provincie gebeuren. We zullen de provincie vragen om daar mee te stoppen. Onduidelijk is waar de gemeente verantwoordelijk voor is.
Je zou ook als overheid kunnen denken, daar gaan er wat aan doen! En dan komt het bericht dat Nederland Glyfosaat, een belangrijk bestanddeel van Roundup, nog 10 jaar wil toestaan op de Europese markt! Hoe komt je eigen regering daarbij? Is daar dan bij nagedacht? Je kan nu je stem laten horen met een petitie, kijk op:
change.org/p/eu-landen-zeg-nee-tegen-glyfosaat
De roep om maatregelen tegen het verlies aan diversiteit kan je ook op de volgende site kwijt:
natuurmonumenten.nl/insecten.
Bericht van een oplettende lezer:
Vorige week zag ik in de wei langs de Heterense straat/Zeegstraat een groep van minstens 100 kieviten ( ik denk zelfs wel meer). Een week later/eergisteren, liepen ze er nog. Hoe kan dat??? Ik dacht dat die al lang weg waren. Eén solitaire kan ik me voorstellen maar zo’n grote groep?
Vogelbescherming meldt over de trek van de kieviten: Noordelijke delen van omvangrijk broedgebied worden geheel verlaten. Korte en middellange afstandstrekker, pendelt heen en weer met vorstgrens. In zachte winters overwinteren grote aantallen in ons land. Bij vorst trekken veel kieviten naar Engeland en Frankrijk. Noordelijkste broedvogels trekken tot in Noord-Afrika. Meeste trek in oktober-november, in het voorjaar in februari en vooral maart. Trekt over een breed front, zowel ’s nachts als overdag.
Vogelbescherming meldt over de trek van de kieviten: Noordelijke delen van omvangrijk broedgebied worden geheel verlaten. Korte en middellange afstandstrekker, pendelt heen en weer met vorstgrens. In zachte winters overwinteren grote aantallen in ons land. Bij vorst trekken veel kieviten naar Engeland en Frankrijk. Noordelijkste broedvogels trekken tot in Noord-Afrika. Meeste trek in oktober-november, in het voorjaar in februari en vooral maart. Trekt over een breed front, zowel ’s nachts als overdag.
Landelijke Natuurwerkdag 4 november
In de aanloop naar de natuurwerkdag, zijn we hard aan het werk geweest om de toegang tot het Oostermeintbos toegankelijker te maken. Eigenlijk was het terrein binnen de fruitbomen cirkel te ruw begroeid geraakt, in het voorjaar en zomer nog prachtig met lisdodde, rozen en hoog opgaand gras en brandnetels, maar nu zo in de herfst niet meer doorheen te komen. Op de dag zelf waren alleen maar positieve geluiden, samengevat door Wim van Middelaar:
- Wat een mooie dag werd het afgelopen zaterdag.
- Door het verwijderen van de opslag van jonge abelen bij de picknicktafel kunnen we vanaf de Langstraat weer het mooie insectenhotel en de prachtige abelenlaan met z’n bijna 40 jarige abelen zien staan. – In de abelenlaan zijn tussen de grote abelen ook de spontaan gegroeide abelen, waarvan sommige na jaren al een behoorlijke lengte hadden bereikt, verwijderd. Bovendien is aan het eind van de abelenlaan, bij het bankje en het informatiepaneel, weer een mooie plek gecreëerd rond een grote abeel met een pracht zicht over de akkers en de Veluwezoom. Deze vrijwilligers konden om 14.00u niet stoppen. Het moest af!
- Door de welpen van 2 scoutinggroepen (ondertussen onze vaste jonge medewerkers) is het pad door het bos mooi gemarkeerd met een flinke ril van oud hout en de omgezaagde jonge abelen. Er moest dus veel gesleept en getrokken worden aan takken. Veel vogels, muizen, egels en andere dieren zullen hiervan profiteren door het als schuil- of woonplek te gebruiken, maar ook de bezoekers kunnen nu weer dwars door het bos de poel bereiken. Enkele welpen hebben zich zelfs in het bos over een paar groene kikkers ontfermd en deze naar de poel gebracht. Eén mooie grote groene kikker wilde bij de poel zelfs geen afscheid nemen en bleef minuten lang op de hand van het meisje zitten voordat het in het water sprong.
- Bij de poel werd zwaar werk verricht. Met spades en sporken (kruising van spade en vork) werd de jonge opslag met wortelkluit en al rond de poel verwijderd. Dit om te voor komen dat ze volgend jaar opnieuw verder uitgroeien. Op de hoger gelegen helling rond de poel werden de al wat grotere twijgen met een zaag verwijderd en werd met de braamzeis vooral de brandnetels gemaaid. Vervolgens is met de braamzeis in het water een rand met riet weggemaaid waardoor we het water en de kikkers in de poel weer kunnen zien. Eén ding lukte deze kerels niet; met een hekkel de wortels van het riet uit de poel verwijderen. Zelfs niet door met 3 man aan de lange steel te trekken! Ook zijn hier een paar mooie hazelaar struiken gedund door enkele stammen er tussenuit te zagen die we weer kunnen gebruiken.
Wilgen knotten
Twee weken na de natuurwerkdag (we hebben met de wilgenknotploeg een tweewekelijks schema) zijn we begonnen aan een paar bomen langs de Zeeg bij de Parkse Gaard, waarbij het hout gedeeltelijk weer gebruikt kon worden bij verschillende initiatieven. Daarna was het tijd om met elkaar te overleggen: zijn we als stichting goed bezig, moeten we op een andere manier communiceren, wat missen de knotters of zouden ze anders willen en, last but not least, zijn er meer mensen die aan dat organisatorische werk willen deel nemen. Het verslag van de bijeenkomst publiceren we op de site van de stichting.. Nu al is duidelijk dat Jan Duindam gaat toetreden tot het bestuur van de stichting!


Natuurlijk heel leuk dat vorig jaar de takken gebruikt zijn op een kinderspeelplaats in Elst zuid… en straks weer!
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk
Nieuwsbrief 9, 30 december
En dan nu toch uiteindelijk de laatste van 2017..
Met knotten en snoeien (sommigen denken knoeien!) en met heel veel saamhorigheid!
Samen geven om je landschap, het je eigen maken, wandelen en werken, fietsen en soms achter de computer de beelden weer bekijken.
foto Margreet Jellema op de Parkse Gaard
We hadden de natuurwerkdag in de Oostermeint, het werk aan de Parkse Gaard, en straks weer de NL Doet dag die we ook op de Parkse Gaard willen organiseren op 10 maart. Wist je dat je kan aanmelden op de site van NLDoet? Zie nldoet.nl/klus/30407. Alles in het teken van diversiteit, dus maken van takkenrillen, het opzetten van een valkenkast, bodemverbetering en aanplanten van nieuwe struikjes in de haag die in deze eerste twee jaar van de Parkse Gaard zijn uitgevallen, de zogenaamde inboet. Met die bodemverbetering gaat het de goede kant op, kijk maar eens op deparksegaard.nl/blog.
In het nieuwe jaar willen we een professionele start maken met monitoring, samen met de andere drie Gaarden, Ecovredegaard, Cidergaard en Santackergaard. Voor bij voorbeeld de vlinders willen we daar u ook bij betrekken, dat komt in een volgende nieuwsbrief aan de orde…
Het afgelopen jaar was ook het jaar van de slechte berichten, bestuurders van Nederland en Europa die geen keus nog kunnen maken voor een veilige leefomgeving, en de natuur die daar de wrange vruchten van plukt. Dat kun je de boeren toch niet kwalijk nemen die “gewasbescherming” producten gebruiken die op de vrije markt zijn toegestaan? Dan kun je als consument alleen nog maar kiezen voor biologische of biologisch-dynamische producten en zo de markt dwingen niet weg te kijken! Als je dan ook nog regionaal probeert in te kopen, ben je helemaal goed bezig. Kijk bijvoorbeeld naar een artikel in The Guardian over het effect van een insecticide over de migratie van vogels: TheGuardian/2017/nov/29/common-pesticide-can-make-migrating-birds-lose-their-way-research-shows.
Kerst in de stal
De mooiste afsluiting van het jaar was natuurlijk de kerst in de stal bij de familie Vossebeld. Er werd een kalfje geboren, er waren asielzoekers uit Arnhem en warme chocolademelk, van die prachtige levendige koeien waar we tussen zaten, muziek van The little drummer boy en andere kerstliedjes, en heel veel aandacht, van mens en dier!
Knotten en snoeien
Het knotten en snoeien op zaterdag gaat natuurlijk gewoon door. Als je het niet weet zie je het niet, maar er zijn ettelijke kubieke meters omgelegd aan de Grote Molenstraat… De bomen waren te groot om ze om en om te knotten, zoals we meestal doen, zodat de bijen en andere insecten bij het gemis aan de bloei in de ene boom, de andere boom kunnen bezoeken. Gelukkig staan bij de buurman ook hele mooie bomen, en hebben we zelfs nieuwe staanders mogen zetten in het weiland.
Voor het volgend jaar wens ik je ook heel veel plezier in en met de natuur!
Leo Starink, voorzitter stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk